Nawigacja
|
Fotogalerie
|
Parafia rzym-kat |
 |
|
Muzeum wsi |
 |
|
Z życia - różne |
 |
|
|
|
HISTORIA SŁUŻBY ZDROWIA
W ŁĘKACH DUKIELSKICH
Przez
całe wieki nasza wieś – podobnie,
jak wszystkie wiejskie osady –
pozbawiona była systematycznej
opieki
 lekarskiej,
o stomatologicznej nie wspominając.
Od XVII wieku zaczęli pojawiać się
lekarze w mniejszych miastach,
którzy w naprawdę ekstremalnych
przypadkach i za sowitą opłatą,
leczyli również ludzi ze wsi. Na
opiekę medyczną mogli pozwolić sobie
jednak jedynie dobrze sytuowani
materialnie mieszczanie i
właściciele majątków i co bogatsi
gospodarze. Jednak słaby dostęp do
leków i w ogóle, ich mały asortyment
był przeszkodą w normalnym
funkcjonowaniu – w dzisiejszym
rozumieniu – opieki medycznej. Przez
całe lata, aż do czasów powojennych
„lekarzami” na wsi byli w najlepszym
przypadku felczerzy, domorośli
zielarze i „uzdrowiciele”,
akuszerki, kowale pełniący „role”
dentystów i inni. Opieka szpitalna
dla wiejskich społeczności była
zupełną abstrakcją.
Porody odbierały akuszerki
/ w Łękach była nią przez długie
lata p. Ludwika Klecha/,
albo tzw. babki, którym za posługę
płacono pieniędzmi, a dodatkowo
dawano im masło, ser czy bułki. Żeby
ułatwić poród masowały i nacierały
tłuszczem rodzącą co miało powodować
rozluźnienie i elastyczność skóry.
Jeśli ktoś „bardzo” zachorował,
wieziono go wozem do lekarza w
Krośnie albo /później/”Na Kopalnię”
do Równego i –sporadycznie–do Dukli,
ale takie wypadki nie zdarzały się
często. Ludzie inaczej podchodzili
do chorób niż dzisiaj, starali się
pomóc sobie najpierw domowymi
sposobami, a lekarza wzywano w
ostateczności – często za późno.
Stosowano przeróżne mikstury i
płukanki
z szałwi, rumianku i
innego ziela jako metodę uśmierzania
bólu oraz spożywano duże ilości
czosnku i cebuli, mających działanie
antyseptyczne. Stosowano różne
„kąpiele”, napary, nacierania,
odczyniania czarów nie wyłączając.
Brak należytej higieny i środków, do
jej stosowania powodował prawdziwe
spustoszenie na wsi. Z opowiadań
starszych osób wynika, że
najczęstszą przyczyną wysokiej
śmiertelności ludzi na wsi były
choroby typowo związane z brakiem
należytej higieny- szczególnie
chodziło o mycie rąk: tyfus,
czerwonka, dur brzuszny, żółtaczka i
– z całą pewnością – niezbadane
ówcześnie salmonella, gronkowce,
sepsa i inne. Wszystkie te choroby
określano jednym mianem: boleści,
lub bolenia. Dziesiątkowały one
ludność wiejską.
Stopniowe rozbudzanie świadomości po
drugiej wojnie światowej zaczęło
przynosić owoce. Zaczęły również
powstawać na wsiach pierwsze
placówki Służby Zdrowia.
W Łękach Dukielskich historia Służby
Zdrowia – już tej sformalizowanej –
sięga roku 1950, a konkretnie 2
lipca tegoż roku. Wtedy to, z
inicjatywy ks. Teodora Elerowskiego
z parafii polsko-katolickiej
powstała placówka PCK Pogotowia
Ratunkowego. Swoją siedzibę miała w
budynku państwa Heleny i Andrzeja
Jastrzębskich. Z opowiadań wynika,
że pełniła ona swoją rolę przez ok.
5 lat, a korzystali z niej nie tylko
mieszkańcy Łęk Dukielskich.
Drugim "etapem" był przyjazd do
szkoły w dniu 3 czerwca 1951r. ekipy
lekarskiej składającej się z trzech
lekarzy i trzech pielęgniarek
celem przebadania ludzi chorych lub
zagrożonych chorobą. Jak pisze
Kronika Szkolna: "Ekipa ta od
godz. 12 do godz. 18 przyjmowała
pacjentów w budynku
szkolnym. Ludności było bardzo dużo,
a to dlatego, że mówiono we wsi :
"Dlaczego nie mam iść, jeśli to za
darmo". Lekarze przebadali około 300
osób. Wśród tych wszystkich
pacjentów byli i tacy, którzy cieszą
się " dobrym apetytem" i
"rumieńcem twarzy". Po przyjęciach
lekarz wygłosił na zebraniu
krótkie przemówienie na temat
krwiodawstwa. Według oficjalnych
danych na drugi dzień apteka w Dukli
nie mogła nadążyć produkowania
lekarstw. Należy podkreślić, że
 dla
niektórych była to wielka pomoc,
lecz niektórzy chodzili tylko
dla "zwyczaju".
Następnie powstał punk felczerski w
domu państwa Nawrockich: Antoniny i
Pawła, a pracował w nim felczer
Stanisław Olszewski. Od 1 marca
1962 roku do Łęk Dukielskich przybył
na stałe pierwszy lekarz p. Czesław
Pniak /na zdjęciu obok z piel.
Wandą Leśniak/, który pracował w
Łękach ponad 5 lat /do 31.08.1967r./
kładąc podwaliny pod opiekę
zdrowotną w naszej wsi.
W roku 1963 powstała Spółdzielnie
Zdrowia „Jedność” w tymże domu pp.
Nawrockich. Przewodniczącym został
Władysław Gniady, a księgowym Ignacy
Fruga. Od 1964 roku utworzono
gabinet stomatologiczny w którym
pracowali kolejno stomatolodzy: Jan
Niemczyk, Mieczysław Mossety /na
zdjęciu poniżej drugi z lewej,
pierwsza z lewej Alina Zajchowska,
trzeci lek. Czesław Pniak i czwarta
piel. Wanda Leśniak/ Józef
Kaczor, Irena
Elerowska,
Janusz Grzesik i Andrzej Zieliński,
który pracuje do chwili obecnej.
W tym też roku powstał skromny punkt
apteczny, który był zalążkiem
prawdziwej apteki, a o bsługiwała go
pielęgniarka p. Wanda Leśniak. 8
grudnia 1965 roku oddano do użytku
wybudowany w czynie społecznym /
materiały gromadzono już w roku
1961/ budynek Ośrodka Zdrowia. Tam w
krótkim czasie /1966r./ została
utworzona apteka którą do dnia
dzisiejszego prowadzi p. Bolesława
Mazur.
Od 1 września 1967r. opiekę medyczną
sprawował w naszej wsi przez 23 lata
/do kwietnia 1990r./ lekarz Ryszard
Płoszczyca, a od maja tegoż roku do
chwili obecnej opiekę lekarską
sprawuje lek.med. Adam Pilny.
Od lat 90. Ośrodek Zdrowia
przechodził przez różne formy
organizacyjne. Najpierw był to
Wojewódzki Szpital Zespolony w
Krośnie, który nadał mu nazwę :
Wiejski Ośrodek Zdrowia. Później
były to spółki działające w ramach
gminnego ZOZ-u w Dukli, a Ośrodek
Zdrowia administrowany był /i jest
do dnia dzisiejszego/ przez
Gospodarkę Komunalną w Dukli.
Od kwietnia 2007 roku Ośrodek
Zdrowia w Łękach Dukielskich działa
w nowej formie organizacyjno-prawnej
tj. jako Niepubliczny Zakład Opieki
Zdrowotnej „Pilny-Med”.
Uzupełniając historię Służby Zdrowia
w Łękach Dukielskich nie sposób
zapomnieć o paniach pracujących na
różnych odcinkach tej posługi. W
szczególności wspomnieć należy o p.
Wandzie Leśniak, która przepracowała
w niej równe 30 lat /1962-1992/ - z
tego 15 lat była jedyną
pielęgniarką, higienistką szkolną, a
dodatkowo jeszcze przez 8 miesięcy
była do pomocy w gabinecie
stomatologicznym z lek. stom .
Elerowską. Wcześniej p. Wanda
pracowała jako pielęgniarka przez 2
lata na oddziale dziecięcym w
Kamiennej Górze, 2 lata w sanatorium
w Iwoniczu Zdroju i kolejne 2 lata w
Ośrodku Zdrowia w Kobylanach.
Ponadto z w Ośrodku Zdrowia przez te
wszystkie lata pracowały następujące
pielęgniarki i pomoce stomatologów:
Alina Zajchowska, Helena Osmola,
Alicja Płoszczyca, Zofia Kazuń,
Urszula Pasterkiewicz, Agata
Gorczyca oraz na innych odcinkach:
Władysława Twardzik, Aleksandra
Krężałek, Krystyna Szpotko, Alfreda
Białas.
Obecnie w Ośrodku Zdrowia pracują
pielęgniarki: Irena Munia, Wioletta
Fornal, Nina Madej oraz z lek.
stomatologiem Agata Guzik.
|
