Linkownia

 HISTORIA

HISTORIA OSP ŁĘKI DUKIELSKIE

str 2

Powstanie Ochotniczej Straży Pożarnej /1906r./

            Jedną z najgroźniejszych klęsk żywiołowych tamtych czasów były pożary. Gęsta zabudowa palnych, krytych strzechą domostw, sprzyjała powstawaniu i szerzeniu się pożarów stanowiąc trudny do opanowania żywioł. W zaborze austriackim ubezpieczeń państwowych od ognia nie było. Działały wprawdzie prywatne agendy ubezpieczeniowe "Wisły" i "Florianki", ale na ubezpieczenie mogli sobie pozwolić tylko najzamożniejsi. Dostrzegając społeczną potrzebę samoobrony, działacze Kółka Rolniczego za jeden z ważniejszych celów postawili sobie ideę założenia straży ogniowej.

            Na podstawie przekazów pierwszych członków OSP oraz "Krótkiej kroniki o powstaniu OSP" Jana Czajkowskiego /prezesa OSP w latach międzywojennych/ należy przyjąć, że Ochotnicza Straż Pożarna w Łękach Dukielskich została założona w 1906r. z inicjatywy ówczesnych członków Kółka Rolniczego oraz ks. Leona Kruszyny z Kobylan.

 O Nich pamiętać należy ...

            Na złotą listę pierwszych członków OSP wpisali się następujący druhowie:

            Antoni CYPARA,

            Antoni CZAJKOWKI,

            Józef FRUGA,

            Wojciech GUZIK,

            ANDRZEJ CHOMENTOWSKI,

            Wojciech KOŁACZ,

            Wojciech KUBASZCZYK,

            Antoni NAWROCKI, 

            Józef NAWROCKI,

            Franciszek NAWROCKI /naczelnik OSP od 1906 do 1914 r./

            Błażej WIERDAK ,

            Franciszek WIERDAK ,

            Bartłomiej WOJNAROWSKI, 

            Paweł ZAJCHOWSKI,

            Stanisław ZAJDEL

            Najwcześniejszym dokumentem potwierdzającym fakt istnienia OSP w Łękach Dukielskich jest "Kronika szkolna" w której początkowych fragmentach z 1909 r. czytamy: "... W Łękach znajdują się także: Kasa Raiffeisena i Ochotnicza Straż Pożarna..."

Początki Strażackiej organizacji.

            Początkowo wyposażenie jednostki w sprzęt do walki z pożarami było bardzo słabe i ograniczało się do wiader, drewnianych konewek, osęk na długach styliskach, toporów itp. Dopiero po uzyskaniu funduszy z zabaw, przy pomocy finansowej Kółka Rolniczego i małym wsparciu agend ubezpieczeniowych "Wisły" i "Florianki" w 1908 r. została zakupiona sikawka ręczna, którą  umieszczono na wozie konnym. Do przechowywania sprzętu gaśniczego służyła drewniana szopa wybudowana przez strażaków w miejscu dzisiejszej drogi Chomentowskich, Zachowały, się tylko nieliczne przekazy z tego okresu o udziale jednostki OSP w akcjach gaśniczych. Jedna z nich szczególnie zachowała się w pamięci strażaków. Był to bardzo groźny pożar w Kobylanach /1910 r./, który strawił kilkanaście budynków mieszkalnych i gospodarczych. Straż pożarna z Łęk znacznie przyczyniła się do opanowania tego pożaru. Jako wyróżnienie za tą akcję otrzymała od zarządu ubezpieczeń "Wisły" i "Florianki" 9 mundurów, hełmów strażackich i pasów bojowych. Był to bardzo kosztowny i okazały sprzęt.

            Niestety, do obecnych czasów nic zachował się ani jeden egzemplarz tego sprzętu. Drugi wielki pożar, w którego gaszeniu brała udział ówczesna jednostka OSP miał miejsce w przysiółku Myszkowskie, gdzie spłonęło 5 budynków mieszkalnych. W tym czasie grono strażaków zwanych wówczas "fajermanami" powiększyło się i zdobywało coraz większe umiejętności poprzez udział w akcjach gaśniczych oraz ćwiczenia. Nazwiska dalszych członków OSP nie są jednak znane.

            Ten okres działalności strażaków ochotników został przerwany w 1914. r. w związku z wybuchem I wojny światowej.

 W odrodzonym kraju.

            Po I wojnie światowej nastąpiła zmiana warty w strażackich szeregach. W 1922 r. Tomasz NAWROCKI po odbyciu 5-tygodniowego przeszkolenia pożarniczego w Krośnie przystąpił do organizowania nowej drużyny strażackiej. W szeregi OSP wstąpiło kilkunastu młodych i energicznych ludzi. I znowu odezwała się trąbka strażacka, na której umówiony sygnał strażacy ochotnicy biegli do pożaru, śpieszyli na zbiórki i na ćwiczenia.

            Początkowo jednostką OSP kierował Tomasz Nawrocki pełniąc funkcję naczelnika. W późniejszym okresie powołano zarząd, na czele którego stanął prezes - Jan Czajkowski . Stanowisko to zajmował aż do wybuchu II wojny światowej. W 1927 r. Tomasz Nawrocki w związku z wyjazdem do pracy rezygnuje z funkcji naczelnika. W latach, następnych naczelnikami OSP w Łękach zostają kolejno:

            - do 1928 r. - Paweł Nawrocki,

            - w latach 1928-30 - nauczyciel Adam Wagner / w 1928 r. został przeniesiony do szkoły w Łękach z Odrzykonia, w 1930 r. odszedł do Węglówki/,

            - w latach 1930-39 - miejscowy nauczyciel Józef Zajdel.

            Z tego okresu zachowały się 2 dokumentalne zdjęcia, na których utrwalone zostały postacie ówczesnych członków OSP.

            Pierwsze z nich pochodzi z 1928 r. i wykonane zostało z okazji pełnienia przez jednostkę służby porządkowej podczas wizyty na Podkarpaciu prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Mościcki przebywał wtedy w Krośnie i w Równem, gdzie dokonał otwarcia szybu naftowego nazwanego na jego cześć "Ignacy". Na zdjęciu tym znajdują się w kolejności: stoją: Władysław SAMBOROWSKI, Józef CHOMENTOWSKI, Paweł NAWROCKI, Jakub NAWROCKI, Antoni KRĘŻAŁEK, siedzą: NN - kuzyn Wagnera, Jan KRĘŻAŁEK, Adam WAGNER /naczelnik/ Andrzej JASTRZĘBSKI. Czesław KREŻAŁEK.

             Drugie zdjęcie pochodzi z lat 30-tych. Zdjęcie przedstawia następujących działaczy OSP:

 stoją: Józef CYPARA, Józef WEBER , Ignacy CHOMENTOWSKI, Antoni GUZIK, Jakub KRĘŻAŁEK, Franciszek CHOMENTOWSKI, Józef CHOMENTOWSKI, Antoni ZBOROWSK1, Władysław SAMBOROWSKI, Lech WIERDAK, Antoni KRĘŻAŁEK, Jakub NAWROCKI,

siedzą; Marceli KOŁACZ, Józef ZAJDEL /naczelnik/ Władysław WIERDAK, Jan CZAJKOWSKI /prezes/, Stanisław KRĘŻAŁEK /zastępca naczelnika/, Władysław KLECHA,

poniżej: Czesław KRĘŻAŁEK, Paweł NAWROCKI.

            Ponadto, do czynnych członków OSP w tym okresie należeli nie wymienieni tutaj: Jan CYPARA, Józef CYPARA, Józef JASTRZĘBSKI, Franciszek KRĘŻAŁEK Władysław NAWROCKI, Leon WIERDAK i inni.

            Trudna początkowo sytuacja materialna straży pożarnej powoli się poprawiała. Strażacy wyremontowali sikawkę, umieścili ją na nowym podwoziu konnym, za uzyskane fundusze z imprez rozrywkowych zakupiono węże gaśnicze i ssawne oraz nowe mundury. W miejscu przedwojennej  szopy na sprzęt strażacy wybudowali drewnianą remizę krytą blachą, w której mieścił się sprzęt gaśniczy przechowywany uprzednio w domu Franciszka Nawrockiego. We wspomnieniach z lat 1922-39 zachowała się pomieć o udziale straży pożarnej z Łęk w gaszeniu 15 pożarów: w Łękach /7/, Łazach /1/, Równem /2/, Wietrznie /1/, Sulistrowej /3 /, Draganowej /1/. Z pewnością nie jest to kompletna lista, jednakże brak jest na ten temat materiałów źródłowych.

str 2