TRIDUUM i WIELKANOC

   

WSKAZANIA LITURGICZNE

Kiedy można przyjąć Komunię św. w czasie Triduum Paschalnego:

Wielki Czwartek - zasadniczo w czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej; w godzinach rannych tylko dla tych, którzy nie mają żadnych możliwości uczestniczenia we Mszy wieczornej Komunia św. także na Mszy Krzyżma we wszystkich kościołach katedralnych

Wielki Piątek - Komunia św. tylko w czasie liturgii Męki Pańskiej. Chorym można zanieść Komunię św. także poza tym czasem.

Wielka Sobota - Komunia św. tylko podczas Wigilii Wielkanocnej. Chorym można zanieść Komunię św. tylko jako Wiatyk. Wiernym, którzy w Wielki Piątek i w Wielką Sobotę nie mogą brać udziału w liturgii Męki Pańskiej i liturgii Wigilii Paschalnej z powodu obowiązkowej pracy np. w hucie, kopalni, szpitalu itp. można udzielić Komunii św. w innej porze dnia, kiedy są wolni.

przepisy postne. W Wielki Piątek obowiązuje post ścisły i nie ma od niego dyspensy. Wstrzymanie się od pokarmów mięsnych obowiązuje wszystkich, którzy ukończyli 14 rok życia, natomiast post ścisły obowiązuje wiernych, którzy ukończyli 18 rok życia, a nie rozpoczęli 60. „Duszpasterze oraz rodzice winni zatroszczyć się o to, ażeby również ci, którzy z racji młodszego wieku nie są związani jeszcze prawem postu i wstrzemięźliwości byli wprowadzeni w autentycznego ducha pokuty”. Zachęca się wiernych do zachowania postu także w Wielką Sobotę, aby „dzięki temu z podniosłym i otwartym sercem przystąpić do radości Zmartwychwstania” (KL 110).

Wigilia Paschalna. Należy pamiętać, że „wszystkie obrzędy Wigilii Paschalnej odbywają się w nocy: nie wolno ich rozpocząć zanim nie zapadnie noc a należy je zakończyć przed świtem niedzieli” (MR 3). Do poświęcenia należy przygotować prawdziwą świecę paschalną, nie może to być olejowa lampa wykonana ze sztucznego tworzywa, ani inna imitacja świecy. Dobrze, gdy jest to świeca nowa, która spala się przez cały rok. Na Wigilię Paschalną wierni (także służba liturgiczna) przynoszą ze sobą świece.

Ofiary zebrane przy adoracji Krzyża w Wielki Piątek są przeznaczone na renowację zabytków w Ziemi Świętej.

W Bazylice Archikatedralnej:

MSZA KRZYŻMA - BIAŁY

Msza własna, Chwała, po homilii odnowienie przyrzeczeń kapłańskich, prefacja na Mszę Krzyżma nr 78, obrzęd poświęcenia olejów MR 119-125 Czytania własne: lz61,1-3a.6a.8b-9; Ps 89; Ap 1,4-8; Łk 4,16-21. Uwaga: Msza Krzyżma jest szczególnym znakiem jedności Kapłanów, przewodniczy jej Arcybiskup Metropolita, koncelebrują Księża Biskupi, Kapłani miasta Przemyśla, Dziekani lub ich delegaci oraz wszyscy obecni kapłani. Zakazane są Msze prywatne. We Mszy Wigilii Paschalnej używa się już nowych olejów, stare oleje należy spalić.

Od Wielkiego Czwartku do Wielkiej Soboty nie wolno odprawiać mszy żałobnych, nawet pogrzebowych. W czasie pogrzebu odprawia się liturgię słowa i obrzęd ostatniego pożegnania. Uczestnikom pogrzebu nie udziela się Komunii św. (Kongregacja Kultu Bożego 11/1975). Nie wprowadza się pogrzebu do kościoła, gdy trwa w nim adoracja Najświętszego Sakramentu.

                                                          ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE

WIELKI CZWARTEK - BIAŁY

„Święte Triduum Paschalne Męki i Zmartwychwstania Pańskiego, jaśnieje jako szczyt całego roku liturgicznego. Trzy dni paschalne rozpoczynają się Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, szczyt swój osiągają w Wigilię Paschalną, a kończą się nieszporami Niedzieli Zmartwychwstania”. Nie są to więc dni przygotowania do Uroczystości Paschalnej, ale już sam obchód Paschy Chrystusa Pana przez udział w Jego Męce, Śmierci i Zmartwychwstaniu.

Mszę Wieczerzy Pańskiej odprawia się w godzinach wieczornych. Wypada, by koncelebrowali wszyscy obecni kapłani. Jeżeli ktoś brał udział w Mszy Krzyżma, może brać udział w koncelebrze Mszy Wieczerzy Pańskiej. Do konsekracji oprócz hostii do Mszy należy przygotować hostię do wystawienia w Bożym Grobie. Należy też przygotować odpowiednią ilość komunikantów do konsekracji, by wystarczyło na Wielki Piątek. Kapłani w parafiach odnawiają w czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej swoje przyrzeczenia kapłańskie. Na „Chwała” dzwonią dzwony i dzwonki. Po zakończeniu hymnu milczą aż do Wigilii Paschalnej. Gra organów w dyskretnej formie jest dozwolona tylko dla podtrzymania śpiewu, zakazana jest gra solowa.

Po Ewangelii homilia o tajemnicy Eucharystii i Kapłaństwa oraz o przykazaniu braterskiej miłości.

Po homilii, jeżeli proboszcz uzna, że względy duszpasterskie za tym przemawiają, można dokonać obrzędu umywania nóg nie tylko w Archikatedrze, ale także w innych kościołach.

Przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Ciemnicy następuje po modlitwie pokomunijnej jak w Mszale s. 131-132. Za odśpiewanie lub odmówienie przed Najświętszym Sakramentem w czasie celebracji liturgicznej hymnu „Przed tak wielkim Sakramentem” zyskuje się odpust zupełny pod zwykłymi warunkami. Na zakończenie obnaża się ołtarz w milczeniu.

WIELKI PIĄTEK - CZERWONY

Liturgię Męki Pańskiej odprawia się około godz. 15, ale ze względów duszpasterskich wolno ją odprawić także w godzinach późniejszych. W Kaplicy Grobu Pańskiego powinien być ołtarz, choćby przenośny i tabernakulum do przechowywania puszek z Najświętszym Sakramentem. Wszystkie elementy dekoracyjne i światła powinny kierować uwagę wiernych na Najświętszy Sakrament, który jest Owocem i Pamiątką Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa, a nie na figurę Chrystusa leżącego w grobie.

Ofiary wiernych zebrane przy adoracji Krzyża Świętego w Wielki Piątek oraz przy Bożym Grobie są przeznaczone na konserwację zabytków Ziemi Świętej (SAP 424b).

Duszpasterze zatroszczą się o to, by przed rozpoczęciem Liturgii Męki Pańskiej wierni zostali pouczeni odpowiednim komentarzem o obrzędzie adoracji Krzyża oraz zostali nauczeni śpiewów.

Jeżeli w Liturgii Męki Pańskiej bierze udział duża ilość wiernych, wówczas do adoracji Krzyża należy wyznaczyć tylko delegacje poszczególnych stanów: dzieci, młodzieży, niewiast, mężczyzn. Po adoracji, do której podchodzą wydelegowane osoby celebrans bierze do ręki krzyż, staje przed ołtarzem na środku, zachęca wiernych do adoracji, po czym podnosi Krzyż ku górze, wszyscy wierni klękają i przez chwilę w milczeniu adorują Wizerunek Pana Jezusa. Za adorację Krzyża w Wielki Piątek zyskuje się odpust zupełny pod zwykłymi warunkami.

Należy koniecznie zachować zwyczaj adorowania Krzyża przez wiernych w Wielki Piątek i w Wielką Sobotę. Umieszcza się go w miejscu dogodnym do ucałowania, jednak nie przed Bożym Grobem.

„Po zakończeniu liturgii obnaża się ołtarz, pozostawia się jednak na nim Krzyż z czterema świecznikami” (Kongregacja Kultu Bożego o obchodzeniu Świąt Paschalnych z dnia 1811988 n. 71).

Od Liturgii Męki Pańskiej aż do rozpoczęcia Wigilii Paschalnej przed Krzyżem klęka się podobnie jak przed Najświętszym Sakramentem.

WIELKA SOBOTA - FIOLETOWY

Dziś Kościół nie sprawuje Służby Bożej poza Liturgią Godzin, dlatego zachęca się, aby podczas adoracji przy Grobie Bożym celebrować z ludem przynajmniej wybrane godziny Świętego Oficjum. W ciągu dnia duszpasterze poświęcają pokarmy wielkanocne. Obrzęd poświęcenia jest już pewną antycypacją Wielkanocy. Poświęcenie pokarmów wielkanocnych należy poprzedzać wspólną adoracją przy Grobie Pańskim (MR 148).

W ciągu dnia opróżnia się wszystkie kropielnice w kościele z wody święconej. Napełni się je wodą chrzcielną poświęconą w czasie liturgii Wigilii Paschalnej (Kongr. Kultu Bożego o obchodzeniu Świąt Paschalnych z dnia 18 I 1988 n. 97).

Po południu należy przybrać odświętnie kościół na Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego. Przed rozpoczęciem Wigilii Paschalnej należy koniecznie zakończyć adorację przy Grobie Pańskim. Kapłan lub diakon ubrany w komżę i stułę intonuje krótki śpiew na cześć Najświętszym Sakramentu np. Wielbię Ciebie, następnie wyjmuje Hostię z monstrancji i chowa w tabernakulum Grobu Pańskiego. Na figurę Chrystusa leżącego w Grobie nakłada się białą zasłonę i ustawia figurę Chrystusa Zmartwychwstałego. Następnie wygasza się światło przy Grobie Pańskim, a także światła w kościele, z wyjątki wiecznej lampki albo dwóch świec. Pod koniec Wigilii Wielkanocnej, jeżeli wznawia się adorację, zapala się znów światła w Grobie Pańskim. Figury Chrystusa leżącego w Grobie już się nie odsłania, a monstrancji nie okrywa welonem.

Liturgia Wigilii Wielkanocnej należy do Niedzieli Zmartwychwstania. „Wszystkie obrzędy Wigilii Paschalnej odbywają się w nocy; nie wolno ich rozpocząć zanim nie zapadnie noc, a należy zakończyć przed świtem niedzieli” (MR s. 150). Do poświęcę należy przygotować prawdziwą świecę paschalną, nie wolno używać atrap paschału wykonanych z pcv lub drewna.

Msza Wigilii Wielkanocnej powinna być celebrowana bardzo uroczyście. Za odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych zyskuje się odpust zupełny pod zwykłymi warunkami.

Uczestnicy liturgii Wigilii Paschalnej przynoszą ze sobą świece. Zależnie od tradycji i warunków miejscowych procesję rezurekcyjną można odprawić bezpośrednio po Wigilii Wielkanocnej, albo rano w Niedzielę Zmartwychwstania przed pierwszą Mszą.

Jeżeli procesja rezurekcyjna odbywa się po Mszy Wigilijnej, wówczas opuszcza się obrzędy zakończenia. Obrzęd i porządek procesji MR 180-182.

Jeżeli procesja odbywa się w niedzielę rano, po Wigilii Paschalnej można ponownie wystawić Najświętszy Sakrament na całą noc lub na kilka godzin wieczornych i rannych przed Rezurekcją. Najświętszy Sakrament wystawia się w monstrancji nie okrytej welonem.

W czasie adoracji wieczornej w Wielką Sobotę nie należy już śpiewać pieśni wielkopostnych. Można adorować Najświętszy Sakrament w ciszy albo śpiewać pieśni wielkanocne i eucharystyczne. Można także odmawiać chwalebną część różańca.

Obrzęd procesji rezurekcyjnej w niedzielę rano: MR 182.

UROCZYSTOSC ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO

MSZA W DZIEŃ - BIAŁY

Msza własna, Chwała, Sekwencja, Wierzę, prefacja o Zmartwychwstaniu Pańskim nr 20, w modlitwie eucharystycznej I-III wspomnienie tajemnicy dnia i własne „pamiętaj”, uroczyste błogosławieństwo: 384*, rozesłanie: „Idźcie w pokoju Chrystusa, Alleluja, Alleluja”.

 

---